Αποφθεύγματα (Χριστός, Θεός)

Χριστός – χριστιανισμός

Ο Χριστός είναι παντού, τριγυρίζει απόξω από το χωριό μας, χτυπάει την πόρτα μας, στέκεται και ζητιανεύει απόξω από την καρδιά μας. Φτωχός, πεινασμένος, άστεγος είναι ο Χριστός

λόγια του Μανολιού
από το βιβλίο του ΝΙΚΟΥ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ “Ο ΧΡΙΣΤΟΣ ΞΑΝΑΣΤΑΥΡΩΝΕΤΑΙ” Εκδόσεις ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ

Ο Χριστός είναι ένα θερμό μήνυμα ελευθερίας. Είναι ένας ανοιχτός νους, μια ανοιχτή καρδιά. Η μεγάλη του δύναμη είναι η επιεικία. Είναι η συγνώμη.

Ι. Μ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ “Η ΣΙΩΠΗ ΚΑΙ Ο ΛΟΓΟΣ” Εκδόσεις ΦΙΛΙΠΠΟΤΗΣ

Σαν το κρασί ’ναι κι ο Χριστός. Όμοια ανοίγει κι αυτός την καρδιά των ανθρώπων και μπαίνει ο κόσμος όλος. Όμοια θ’ ανοίξει και την Παράδεισο να μπουν οι αμαρτωλοί.

ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ “Ο ΧΡΙΣΤΟΣ ΞΑΝΑΣΤΑΥΡΩΝΕΤΑΙ” Εκδόσεις ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ

Μα άραγες ο Χριστός ήρθε σε τούτον τον κόσμο μόνο για μας τους βαφτισμένους, και δεν ήρθε για ούλον τον κόσμο, για κάθε άνθρωπο που έχει καλή ψυχή, τι Τούρκος, τι Ρωμιός;

ΦΩΤΗΣ ΚΟΝΤΟΓΛΟΥ “ΤΟ ΑΪΒΑΛΙ, Η ΠΑΤΡΙΔΑ ΜΟΥ” Εκδόσεις ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

Ο Χριστός κυρίως δεν ήθελεν ιερείς, δεν ήθελε τελετάς, δεν ήθελε καπνούς, δεν ήθελε λαμπάδας, αλλ’ ούτε ψάλτας, ούτε κανδυλανάπτας, ούτε Μεθοδίους και Παναρέτους, ούτε φελόνια, ούτε άμφια, ούτε εγκόλπια, ούτε πατερίτσες. Εβδελύσσετο την ύλην, την επίδειξιν, την υποκρισίαν, τας νηστείας. Εβδελύσσετο τα μεταξύ Θεού και ανθρώπων μεσολαβούντα όργανα, ιερείς, αρχιερείς, επισκόπους, πάπας, καρδιναλίους. Ήθελε το δίκαιον των δικαίων, ήθελε ακόμη και το δίκαιον των αδίκων. Ήθελε την καταστροφή του πλούτου ως πηγής αμαρτίας, ήθελε την ανόρθωσιν των πτωχών, ως τέκνων του αυτού πατρός. Πού προσηύχετο; Εις τα όρη. Τι προσηύχετο; Το Πάτερ Ημών. Ήτο ενάντιος της κρατούσης νομοθεσίας, της αυστηράς και δρακοντείου του Μωυσέως νομοθεσίας. Ωνειρεύθη τον κόσμον δημιουργηθέντα δι’ ενός φιλήματος και ήθελε το φίλημα νόμον του κόσμου.
Χριστέ βασίλευε. Χριστέ αρωμάτιζε. Χριστέ αγάπα.

ΒΛΑΣΗΣ ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ (1882)
από το βιβλίο του ΔΗΜΗΤΡΗ ΣΤΑΜΕΛΟΥ “ΠΡΩΤΟΠΟΡΟΙ ΚΑΙ ΗΡΩΕΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑΣ”
Εκδόσεις ΓΛΑΡΟΣ

Ο Χριστός δεν κάθεται από τα σύννεφα, σε θρόνο, όχι. Παλεύει απάνω στα χώματα, πονάει κι αυτός, αδικιέται κι αυτός και πεινάει και σταυρώνεται μαζί μας.

λόγια του Παπα-Γιάνναρου
από το βιβλίο του ΝΙΚΟΥ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ “ΟΙ ΑΔΕΡΦΟΦΑΔΕΣ” Εκδόσεις ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ

Έχεις ποτέ σου προσέξει τι δίνει ζωντάνια, φωτοσκίαση, τρυφερότητα στη μορφή του Χριστού; Η αδυναμία του στο όρος των Ελαιών, η στιγμή που κινδυνεύει να φανεί κατώτερος από την αποστολή του. Να προδώσει το Θεό. Δίχως αυτή τη στιγμή, ο Χριστός θα μπορούσε να είναι γιος του Θεού, δε θα μπορούσε όμως να είναι γιος του Ανθρώπου.

ΑΓΓΕΛΟΣ ΤΕΡΖΑΚΗΣ “ΔΙΧΩΣ ΘΕΟ” Εκδόσεις ΕΣΤΙΑ

Ό,τι είχε βαθιά ανθρώπινο ο Χριστός, μας βοηθάει να τον καταλάβουμε και να τον αγαπήσουμε και να παρακολουθούμε τα Πάθη του, σαν να ’ταν δικά μας πάθη. Αν δεν είχε μέσα του το ζεστό ανθρώπινο στοιχείο, δε θα μπορούσε ποτέ με τόση σιγουράδα και τρυφερότητα ν’ αγγίξει την καρδιά μας. Και δε θα μπορούσε να γίνει πρότυπο στη ζωή μας.

ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ “ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΟΝ ΓΚΡΕΚΟ” Εκδόσεις ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ

Τα παρακάτω αποσπάσματα από το βιβλίο του Φ. Ντοστογιέφσκι “Αδελφοί Καραμαζόφ”  είναι από τη συνομιλία ιεροεξεταστή – Χριστού (Σεβίλη, 16ος αιώνας)
Θέλεις να πας στον κόσμο και πηγαίνεις μ’ αδειανά τα χέρια, με κάποια υπόσχεση ελευθερίας που οι άνθρωποι με την ηλιθιότητά τους και με την έμφυτή τους διαφθορά δεν μπορούν ούτε καν να την κατανοήσουν, που τη φοβούνται και τη σκιάζονται γιατί τίποτα και ποτέ δεν υπήρξε για τον άνθρωπο και την ανθρώπινη κοινωνία πιο αφόρητο απ’ την ελευθερία! Ενώ, βλέπεις αυτές τις πέτρες μέσα σε τούτη τη γυμνή πυραχτωμένη έρημο; Κάνετες ψωμιά κι η ανθρωπότητα θα τρέξει πίσω Σου σαν κοπάδι, γεμάτη ευγνωμοσύνη κι υπακοή, αν και πάντα θα τρέμει από φόβο πως θα μπορούσες ν’ αποτραβήξεις το χέρι Σου και να πάψεις να τους δίνεις τα ψωμιά Σου. Μα Συ δε θέλησες να στερήσεις απ’ τον άνθρωπο την ελευθερία κι απόρριψες την προσφορά γιατί σκέφτηκες: Τι ελευθερία θάναι αυτή όταν η υπακοή θα εξαγοραστεί με ψωμιά;
Το ήξερες, δεν μπορούσες να μην το ξέρεις αυτό το βασικό μυστικό της ανθρώπινης φύσης, μα αρνήθηκες τη μοναδική αλάνθαστη σημαία που Σου προτάθηκε για να εξαναγκάσεις όλους να Σε προσκυνήσουν ασυζητητεί – τη σημαία του επίγειου άρτου. Και την αρνήθηκες εν ονόματι της ελευθερίας και του επουράνιου άρτου. Κοίτα λοιπόν τι έκανες ακόμα. Κι όλα αυτά πάλι εν ονόματι της ελευθερίας! Σου λέω πως η πιο βασανιστική φροντίδα για τον άνθρωπο είναι τούτη: Ζητάει να βρει όσο μπορεί γρηγορότερα κάποιον που να μπορεί να του παραδώσει εκείνο το δώρο της ελευθερίας που μ’ αυτό γεννιέται ο δύστυχος.
(…..)
Αντί να κυριέψεις την ελευθερία των ανθρώπων, Εσύ τους την έκανες ακόμα μεγαλύτερη! Ή μήπως ξέχασες πως ο άνθρωπος προτιμάει την ησυχία, ακόμα και το θάνατο, παρά την ελεύθερη εκλογή εν γνώσει του καλού και του κακού; Δεν υπάρχει τίποτα πιο ελκυστικό για τον άνθρωπο απ’ την ελευθερία της συνείδησής του, μα δεν υπάρχει και τίποτα πιο βασανιστικό.
Θέλησες την ελεύθερη αγάπη του ανθρώπου, θέλησες να Σε ακολουθήσει ελεύθερα. Αντί να υπακούει στον παλιό αυστηρό νόμο, ο άνθρωπος έπρεπε με ελεύθερη καρδιά ν’ αποφασίζει από δω και μπρος ποιο είναι το καλό και ποιο το κακό, έχοντας μοναδικό του οδηγό τη μορφή Σου. Μα είναι δυνατό λοιπόν να μη σκέφτηκες πως τελικά θ’ απαρνηθεί ακόμα και τη μορφή Σου και την αλήθεια Σου, συντριμμένος κάτω απ’ το τρομερό βάρος: την ελευθερία της εκλογής;
(…..)
Δεν κατέβηκες απ’ το σταυρό όταν Σου φωνάζανε περιγελώντας και λοιδορώντας Σε: «Κατέβα απ’ το σταυρό για να πιστέψουμε πως είσαι Συ». Δεν κατέβηκες γιατί και πάλι δε θέλησες να σκλαβώσεις τον άνθρωπο με το θαύμα και λαχταρώντας την ελεύθερη πίστη κι όχι αυτήν που γεννιέται από θαύμα. Λαχταρούσες την ελεύθερη αγάπη κι όχι τους δουλικούς ενθουσιασμούς του σκλάβου, του τρομοκρατημένου μπροστά σε μιαν ισχύ που τον συντρίβει. Μα και δω εκτίμησες τους ανθρώπους τόσο που δεν τ’ αξίζανε, γιατί φυσικά αυτοί είναι δούλοι αν και πλάστηκαν επαναστάτες. Κοίτα και κρίνε μονάχος Σου. Να, πέρασαν πια δεκαπέντε αιώνες. Κοίταξέ τους: Ποιον πήγες ν’ ανυψώσεις ως τον εαυτό Σου; Παίρνω όρκο πως ο άνθρωπος πλάστηκε πιο αδύναμος και πιο ταπεινός απ’ ό,τι τον νόμισες! Μπορεί, μπορεί τάχα να επιτελέσει ό,τι και Εσύ; Εκτιμώντας τον τόσο πολύ φέρθηκες μαζί του σα νάπαψες πια να τον συμπονείς γιατί του ζήτησες πάρα πολλά. Και ποιος; Εκείνος που τον αγάπησε περισσότερο κι απ’ τον εαυτό Του! Αν τον εκτιμούσες λιγότερο, θα του ζητούσες λιγότερα και τότε θάδειχνες πως τον αγαπάς πιο πολύ, γιατί το βάρος που θα τον έβαζες να σηκώσει θάταν μικρότερο. Αυτός είναι αδύναμος και τιποτένιος.
ΦΙΟΝΤΟΡ ΝΤΟΣΤΟΓΙΕΦΣΚΙ «ΑΔΕΛΦΟΙ ΚΑΡΑΜΑΖΟΦ» ΤΟΜΟΣ Β
Μετάφραση ΑΡΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ
Εκδόσεις ΓΚΟΒΟΣΤΗ

Η Μεγάλη Εβδομάδα δεν είναι μόνο η συνοπτική ιστόρηση του Θείου πάθους, είναι παράλληλα και η αυθεντική περίληψη της ποιότητας του ανθρώπινου βίου, αντιπροσωπευτικό απάνθισμα συμπεριφοράς και χαρακτήρων στη δημόσια και ιδιωτική ζωή. Από τότε ως τα σήμερα δεν έπαψε η ζωή μας να είναι γεμάτη από Ιούδες που προδίνουν και Θωμάδες που δυσπιστούν, από Σίμωνες που αίρουν το σταυρό και Πιλάτους που “νίπτουν τας χείρας των”, από Μάρθες και Μαρίες που “τυρβάζουν περί πολλά” και από Μαριάμ που βλέπουν τα παιδιά τους να τα σταυρώνει η κοινωνία, από Καϊάφες που κρίνουν διατεταγμένα σε δεύτερο βαθμό και από Βαραββάδες που αθωώνονται, από άρχοντες περιβαλλόμενους “ψευδή πορφύραν” και από Ιωσήφ “κεκρυμμένους διά τον φόβον των Ιουδαίων”, από Φαρισαίους υποκριτές και Νικόδημους νομιμόφρονες,  από γυναίκες “εν πολλαίς αμαρτίαις” και από Πέτρους “τρίτων αρνησαμένους”. Μια εναλλαγή του “Ωσαννά” και του “Σταύρωσον”, του ενταφιασμού και της Ανάστασης, του Γολγοθά και του θριάμβου, της ελπίδας και των θαυμασμών, των κολαφισμάτων και του προσκυνήματος… (10/4/1988)

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΣ “ΓΡΑΦΕΙ Ο ΕΥΒΟΥΛΟΣ” Εκδόσεις ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΕΣΤΙΑ

Ο Χριστιανισμός, που θεωρήθηκε θρησκεία των αδυνάτων, είναι στην πραγματικότητα θρησκεία των απίθανα, των απάνθρωπα δυνατών. Γι’ αυτό βρήκε τόσο λίγο έδαφος εφαρμογής είκοσι αιώνες τώρα.

ΑΓΓΕΛΟΣ ΤΕΡΖΑΚΗΣ “ΟΔΟΙΠΟΡΟΣ ΜΙΑΣ ΕΠΟΧΗΣ” Εκδόσεις ΟΙ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΩΝ ΦΙΛΩΝ

Ο Χριστιανισμός σε μας τοποθετείται ανάμεσα στα πράγματα πολυτελείας. Δεν τον χρησιμοποιούμε παρά για κομπασμό και για να κάνουμε επίδειξη, όχι όμως για την καθημερινή χρήση στις σχέσεις μας με τους ανθρώπους.

ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΑΣΚΑΡΑΤΟΣ

Ο Χριστιανισμός ενώ αφενός εφαίνετο σώζων την Φυλήν και την διέσωζε πράγματι εν μέρει, αφετέρου όμως υπήρξε και είναι και τώρα γενικώς: ΤΡΟΜΑΚΤΙΚΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΣ ΔΟΥΛΕΙΑΣ.

ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ “ΕΚΚΛΗΣΙΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΝ ΚΟΙΝΟΝ”

Καθώς ο γνήσιος οινοπότης βδελύττεται τους νοθεύοντας τον οίνον, ούτω και ο καλός χριστιανός αποστρέφεται τους αναμιγνύοντας εις την θρησκείαν, ίνα καταστή επικερδεστέρα, τας παντοίας της κεκαρμένης ή πολυμάλλου κεφαλής των εφευρέσεις, τα θαύματα των εικόνων, τους θεούς της ειδωλολατρείας μετημφιεσμένους εις Αγίους, τας προσκυνήσεις, τα εισιτήρια του Παραδείσου, τα άγια λείψανα, τα κομβολόγια και άλλα ιερατικά εμπορεύματα.

ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΡΟΪΔΗΣ “Η ΠΑΠΙΣΣΑ ΙΩΑΝΝΑ”

Τώρα όμως η πράγματι επικρατούσα θρησκεία είναι ο πλέον ακάθαρτος και κτηνώδης υλισμός. Μόνον κατά πρόσχημα είναι η χριστιανοσύνη.

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ “ΙΑΤΡΕΙΑ ΤΗΣ ΒΑΒΥΛΩΝΟΣ”

Οι χριστιανοί σήμερα έχουν στην πουσνάρα (=σακούλα) τους τριώ λογιώνε θρησκείες:
Μία που τήνε λένε και δεν τήνε κάνουνε.
Μία που τήνε κάνουνε και δεν τήνε λένε.
Και μία που, και τήνε λένε, και τήνε κάνουνε.
Η πρώτη είναι η θρησκεία του Χριστού, η δεύτερη του Διαόλου, η τρίτη τση Κοιλιάς.

ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΑΣΚΑΡΑΤΟΣ “ΤΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΚΕΦΑΛΟΝΙΑΣ”
από το ΣΠΟΥΔΑΣΤΗΡΙΟ ΝΕΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ

Ο Πόντιος Πιλάτος ήταν, να πούμε, σαν τους νομάρχες στις επιτροπές ασφαλείας που μας στέλνανε εξορία, απλώς γιατί δεν κάναμε ό,τι θέλαν αυτοί. Όταν λοιπόν πιάσανε το Χριστό και του τον πήγανε -πάντα οι κουφάλες την ίδια τακτική, να σε σπάσουνε, να τους πεις τι ωραίοι που είστε και τι καλά που τα κάνετε και ότι εγώ είμαι μαλάκας που θέλω να είμαι εγώ, κατάλαβες; Τα ίδια με την καθοδήγα μας. Τέλος, που λες, πάνε το Χριστό στον Πιλάτο, βασανισμένο και ταλαιπωρημένο από τους μπάτσους της εποχής, και του λέει η κουφάλα ο Πιλάτος: Έλα, ρε παιδάκι μου, τι θέλεις τώρα και τα σκαλίζεις, μια χαρά παιδί είσαι, νέος, ωραίος, έχεις μια τέχνη, σ’ αγαπάνε οι γυναίκες, μπορείς να παντρευτείς, να κάνεις παιδιά και να πεθάνεις σε βαθιά γεράματα. Δε λυπάσαι τα νιάτα σου και την ομορφιά σου; κάνε μια δήλωση, βάλε μια υπογραφή να λες ότι είσαι μαλάκας, και να γυρίσεις σπιτάκι σου ωραία κι όμορφα. Δε λυπάσαι, ρε, τη μάνα σου που σπαράζει από το κλάμα; Καλά, δεν έχεις αισθήματα μέσα σου εσύ; Τι σόι άνθρωπος είσαι δηλαδή; Εμείς τι είμαστε; Εσύ βρέθηκες να φκιάξεις τον κόσμο; και τα τέτοια που λένε όλες οι κουφάλες της εξουσίας. Και ο Χριστός τον κοίταγε με κείνα τα πανέμορφα, γεμάτα γλύκα και θανατερή κατανόηση μάτια του, σα να του ‘λεγε: Άσε μας, ρε Πιλατάκο, διότι μακάριοι οι πτωχοί τω πνεύματι… Ο Πιλάτος το ‘πιασε βέβαια, αλλά βολεμένος μέσα στην ιεραρχία, στα δαχτυλίδα του, τ’ αρώματά του και τα σκατά του είπε: Εγώ πάντως είπα και ελάλησα, αμαρτίαν ουκ έχω και νίπτω τας χείρας μου. Όλες οι ασφάλειες όλου του κόσμου, καπιταλιστικές, σοσιαλιστικές και ουδετέρων, αυτή την κουφάλα αντέγραψαν…

ΧΡΟΝΗΣ ΜΙΣΣΙΟΣ “ΧΑΜΟΓΕΛΑ, ΡΕ… ΤΙ ΣΟΥ ΖΗΤΑΝΕ;” Εκδόσεις ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Δεν είμαι ειδικός σ’ αυτά τα θέματα, αλλά το πρόβλημα που με βασανίζει είναι σε ποια γλώσσα έγινε ο διάλογος μεταξύ Ποντίου Πιλάτου και Ιησού Χριστού. Η μητρική γλώσσα του Πιλάτου ήταν η λατινική, αλλά οι ανώτεροι κρατικοί λειτουργοί την εποχή εκείνη μιλούσανε μάλλον και την ελληνική. Ας πούμε ότι είχε μάθει, για πραχτικούς λόγους, και λίγα αραμαϊκά, αλλά οι Ρωμαίοι ήταν πολύ περήφανοι και σίγουρα δεν καταδεχόντουσαν να χρησιμοποιήσουν τοπικές γλώσσες και διαλέχτους σε τέτοιες περιστάσεις. Ίσως κάποιος απ’ τη γερουσία των Εβραίων να μιλούσε άνετα τη γλώσσα των Ρωμαίων καταχτητών.
Ο Χριστός όμως; Δεν μπορώ να φανταστώ έναν ξυλουργό γλωσσομαθή. Η όψη του Καίσαρα πάνω στα ρωμαϊκά νομίσματα ήταν σίγουρα γι’ αυτόν ό,τι ήξερε όλο κι όλο για τη Ρώμη. Επομένως, κατά τη γνώμη μου ο διάλογος ανάμεσα στους δύο έγινε ή με τη βοήθεια διερμηνέα ή περίπου με τον τρόπο με τον οποίο σήμερα ένας Αμερικανός πρεσβευτής που ξέρει τσάτρα πάτρα μερικές ιταλικές λέξεις θα μπορούσε να μιλήσει μ’ ένα Σικελό χωρικό.
Φανταστείτε το γλωσσικό δράμα εκείνης της στιγμής. Ποιο νόημα άραγε πήρανε για τον έναν ή τον άλλο λέξεις όπως “θεός”, “βασιλιάς”, “αλήθεια”; Οι αποικιακοί πόλεμοι είναι γεμάτοι από εκτελέσεις που έγιναν εξαιτίας γλωσσικών παρεξηγήσεων κι από διερμηνείς που έλυσαν τα προβλήματα όπως τους βόλευε, ξεγελώντας χωρίς ενδοιασμούς τα δύο αντιμέτωπα μέρη. Φανταστείτε την τραγωδία, ένα Κείμενο να ερμηνεύεται με διαφορετικούς Κώδικες. Ίσως εκείνη η στιγμή, η μία από τις πιο συγκινητικές κι ανθρώπινες στιγμές ενός δράματος που -στο ίδιο επίπεδο- εκτυλίσσεται ακόμη καθημερινά μέχρι τώρα. Όταν βλέπουμε έναν άνθρωπο καρφωμένο στο σταυρό σκεφτόμαστε ότι τα πάθη του είναι και δικά μας πάθη. Δικά μας είναι όμως και τα βάσανα των ανθρώπων που δεν καταφέρνουνε να εκφραστούνε. Ο εργάτης ξέρει εκατό λέξεις, τ’ αφεντικό χίλιες: γι’ αυτό κι ο δεύτερος είναι τ’ αφεντικό. Το είπε κι ο Dario Fo.

ΟΥΜΠΕΡΤΟ ΕΚΟ “ΔΥΟ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΠΑΝΩ ΣΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ”, (1977)
από το βιβλίο του Ουμπέρτο Έκο: “Η ΣΗΜΕΙΟΛΟΓΙΑ ΣΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΖΩΗ”
Μετάφραση: Α. Τσοπάνογλου
Εκδόσεις ΜΑΛΛΙΑΡΗΣ – ΠΑΙΔΕΙΑ

΄

Θεός

Ίσως Θεός για τον καθένα μας να ’ναι μονάχα τα όνειρά του.

ΚΟΣΜΑΣ ΠΟΛΙΤΗΣ “ΕΚΑΤΗ”

Ο δρόμος ο πιο μακρινός είναι ο πιο κοντινός στην καρδιά του Θεού.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ “ΡΩΜΙΟΣΥΝΗ”

Ο άνθρωπος βιάζεται, ο Θεός δε βιάζεται

ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ “Ο ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΠΕΙΡΑΣΜΟΣ”

Η παρουσία του Θεού, από την καλοσύνη του ανθρώπου φαίνεται.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΓΚΛΗΣ “ΟΙ ΣΗΜΑΔΕΜΕΝΟΙ”

Η αγάπη του Θεού αρχίζει απ’ την αγάπη του ανθρώπου.

ΚΟΣΜΑΣ ΠΟΛΙΤΗΣ “ΣΤΟΥ ΧΑΤΖΗΦΡΑΓΚΟΥ”

Εύκολο να θυσιάσεις στο Θεό το τίποτα, δύσκολο να θυσιάσεις τα πάντα.

ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ “Ο ΧΡΙΣΤΟΣ ΞΑΝΑΣΤΑΥΡΩΝΕΤΑΙ”

Παίζουν οι άνεμοι, παίζουν τα σύννεφα, παίζει ο Θεός με τους ανθρώπους.

ΗΛΙΑΣ ΒΕΝΕΖΗΣ “ΑΙΟΛΙΚΗ ΓΗ”

Ένας δρόμος, ένας μονάχα οδηγάει στο Θεό, ο ανήφορος.

ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ “ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΟΝ ΓΚΡΕΚΟ”

Ή θα πεις: υπάρχει Θεός, ή θα πεις: “δεν ξέρω”. Άλλο τίποτα δεν μπορεί να πεις.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΣΑΤΣΟΣ “Η ΖΩΗ ΣΕ ΑΠΟΣΤΑΣΗ”

Δεν τον φοβάμαι το Θεό, αυτός καταλαβαίνει και συχωρνάει. Τους ανθρώπους φοβάμαι. Αυτοί δεν καταλαβαίνουν και δε συχωρνούν.

ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ “ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΟΝ ΓΚΡΕΚΟ”

Όσο υπάρχουν παιδιά που πεινούν, Θεός δεν υπάρχει!

ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ “ΟΙ ΑΔΕΡΦΟΦΑΔΕΣ”

Αν δε δει ο Θεός χέρι ανθρώπου, δε βάζει μήτε κι αυτός το δικό του.

ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ “ΚΑΠΕΤΑΝ ΜΙΧΑΛΗΣ”

Από τη μεταφυσική ανάγκη μιας υπερανθρώπινης στοργής ανακαλύψαμε το Θεό.

ΤΑΣΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΗΣ “ΟΙ ΠΑΝΘΕΟΙ”

Στιγμές – στιγμές συλλογίζομαι, όχι αν ο Θεός υπάρχει, παρά αν είναι αναγκαίος να υπάρχει.

ΑΓΓΕΛΟΣ ΤΕΡΖΑΚΗΣ “ΔΙΧΩΣ ΘΕΟ”

Ο Θεός με προστατεύει όταν όλοι πνιγούν κι εγώ μονάχα γλιτώσω. Ο Θεός με προστατεύει κι όταν όλοι γλιτώσουν κι εγώ μονάχα πνιγώ.

ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ “Ο ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΠΕΙΡΑΣΜΟΣ”

Σκύβω απάνω στο μερμήγκι, θωρώ μέσα στο γυαλιστερό μαύρο μάτι του το πρόσωπο του Θεού.

ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ “Ο ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΠΕΙΡΑΣΜΟΣ”

Τ’ είναι θεός; τι μη θεός; και τι τ’ ανάμεσό τους;

ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ “ΕΛΕΝΗ – ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΚΑΤΑΣΤΡΩΜΑΤΟΣ Γ΄”
αντιγραφή από το ΣΠΟΥΔΑΣΤΗΡΙΟ ΝΕΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ

Το δράμα είναι πως ο Θεός είναι σύλληψη υποκειμενική. Η εποχή μας ζητάει αντικειμενικές αλήθειες.

ΑΓΓΕΛΟΣ ΤΕΡΖΑΚΗΣ “ΠΡΟΣΩΠΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ”
αντιγραφή από το ΣΠΟΥΔΑΣΤΗΡΙΟ ΝΕΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ

Έχω μέσα μου λογής Θεούς: από το Θεό του παιδικού καιρού, το δεσπότη με τα κάτασπρα γένια, ίσα με το Θεό του Σπινόζα.
Πλήθος. Ποιος λέει πως χάθηκε η πολυθεΐα;

ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ “ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑ ΣΤΟ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ – ΠΕΖΟΙ ΔΡΟΜΟΙ Α΄”
αντιγραφή από το ΣΠΟΥΔΑΣΤΗΡΙΟ ΝΕΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ

Θεός δεν είναι; Ό,τι του καπνίσει κάνει. Αν δεν μπορούσε να κάμει αδικίες, τι παντοδύναμος θα ’ταν;

ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ “Ο ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΠΕΙΡΑΣΜΟΣ”

Γιατί μαθές ο Θεός τα βλέπει από κει πάνω και δεν απλώνει τ’ άγιο του το χέρι να μας γλιτώσει, πριν να μας γαντζώσει ο Εξ’ από δω!

ΑΡΓΥΡΗΣ ΕΦΤΑΛΙΩΤΗΣ “ΝΗΣΙΩΤΙΚΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ”

Νιώθω τη φωνή του Πλάστη να ορμά από τις πέτρες, απ’ το φως, τα χόρτα κι από μέσα μου σαν ένας ευαγγελισμός ελευθερίας και χαράς.

ΠΛΑΤΩΝ ΡΟΔΟΚΑΝΑΚΗΣ “ΤΟ ΦΛΟΓΙΣΜΕΝΟ ΡΑΣΟ”

Πρέπει να ευτυχή τις διά να είναι θερμός λάτρης του Θεού!

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΣΟΥΤΣΟΣ “Ο ΛΕΑΝΔΡΟΣ”

Α, ο Θεός, αυτή η άγνωστη δύναμη, είναι κακούργος, κακούργος!

ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ ΒΟΥΤΥΡΑΣ “Ο ΝΕΟΣ ΜΩΥΣΗΣ”

Ο Θεός, ο Θεός… Αυτός δα είναι που δε μοίρασε τίποτα στη γη σωστά. Αλλού με το τσουβάλι, αλλού με το κουτάλι.

ΡΙΤΑ ΜΠΟΥΜΗ ΠΑΠΑ “Η ΧΡΥΣΩ”

Ω! Ας ήτανε Θεός στον ουρανό, μονάχα για ν’ ακούσει τούτη την προσευκή μου κ’ εγώ θα του συχωρνούσα όλες τις δυστυχίες που αφήνει να δέρνουν έτσι αλύπητα τους ανθρώπους.

ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΥΡΙΒΗΛΗΣ “Η ΖΩΗ ΕΝ ΤΑΦΩ”

Χτίση, χτίσματα και Χτίστης είναι από την ίδια ζύμη. Ένας ο πλάστης, ίδιος ο πηλός, αναρίθμητα τα καλούπια…

ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΠΡΕΒΕΛΑΚΗΣ “Ο ΑΓΓΕΛΟΣ ΣΤΟ ΠΗΓΑΔΙ”

Ποιο ’ναι το χρέος μας; Να σου το πω εγώ, με λίγα λόγια: Αν είσαι λύκος, να τρως. Αν είσαι αρνί, να σε τρώνε! Κι αν ρωτάς και για Θεό, αυτός είναι ο Μέγας Λύκος – αυτός δα τρώει αρνιά και λύκους συγκόκαλα!

ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ “ΚΑΠΕΤΑΝ ΜΙΧΑΛΗΣ”

Θεός δεν είναι εκείνος που μας πείθει περί της υπάρξεώς του και της ματαιότητος όλων των άλλων. Θεός είναι εκείνος που μας πείθει περί της υπάρξεως και της αξίας των πάντων.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΣΑΤΣΟΣ “Η ΖΩΗ ΣΕ ΑΠΟΣΤΑΣΗ”

Να δεχτώ πως η ανώτατη εξουσία που εφορεύει τον κόσμο δεν έχει για χαραχτηριστικό της την κακία… Ωραία! Τότε θα έχει για κύριο γνώρισμά της την αναισθησία…

ΑΓΓΕΛΟΣ ΤΕΡΖΑΚΗΣ “ΜΥΣΤΙΚΗ ΖΩΗ”

Το κάθε τι μέσα σ’ αυτή την εξαίσια φύση, είναι θαυμαστό κι αγαπητό. Θησαυρός για την καρδιά μας. Πίσω από όλα είναι ο Θεός που δίνει σε κάθε τι που έπλασε τη γλυκύτητα του Παραδείσου.

ΦΩΤΗΣ ΚΟΝΤΟΓΛΟΥ “ΘΑΛΑΣΣΕΣ, ΚΑΪΚΙΑ ΚΑΙ ΚΑΡΑΒΟΚΥΡΗΔΕΣ”

Η αγαθότη του Θεού είναι άβυσσος της θαλάσσης, τους μωρούς κάνει σοφούς, τους σοφούς μωρούς, τους αντρείους δειλούς, τους δειλούς αντρείους, διά να δοξάζεται ο πλάστης του παντός.

ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ “ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ”

Έτσι μιλάω με το Θεό μου αυτήν την ώρα… Κι εκείνος, θα μου πεις, τι λέει; Εκείνος αποκρίνεται, με τα πάντα, με την καθεμιά ομορφάδα του κόσμου μ’ απαντάει, με το φεγγάρι, με τη θάλασσα, ακόμα και με τη μακρινή σιωπή…

ΘΡΑΣΟΣ ΚΑΣΤΑΝΑΚΗΣ “Ο ΧΑΤΖΗ ΜΑΝΟΥΗΛ”

Τάχατες ο Θεός φταίει για οι άνθρωποι; Κι αν φταίνε οι άνθρωποι, ο Θεός δεν είναι που τους έπλασε έτσι κι αλλιώς, κριματισμένους. Τρέχα γύρευε…

ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΓΚΛΗΣ “ΟΙ ΣΗΜΑΔΕΜΕΝΟΙ”

Πόσοι σοφοί απολογητές προσπάθησαν να συμφιλιώσουν την ύπαρξη ενός πανάγαθου και παντοδύναμου θεού με την παρουσία του κακού στον κόσμο… Ο πόνος και μόνον ενός αθώου αρκεί για να γκρεμίσει όλα τους τα επιχειρήματα.

ΝΙΚΟΣ ΔΗΜΟΥ “ΣΚΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ”

Γιατί να υπάρχει τέτοια ανισότητα, τέτοια σκληρότητα, τέτοια απανθρωπιά. Ποιος φταίει; Και τι κάνει επιτέλους αυτός ο πανάγαθος Πλάστης που στέκεται και σεργιανά αυτή την ασυναρτησία που δημιούργησε;

ΜΑΡΙΑ ΙΟΡΔΑΝΙΔΟΥ “ΣΑΝ ΤΑ ΤΡΕΛΑ ΠΟΥΛΙΑ”

Ένας θεός ανολοκλήρωτος που θέλησε να εκδηλωθεί, να βρει μια απασχόληση για να ξεφύγει από το βασανισμένο είναι του και να ξεχάσει τον εαυτό του. Και στο τέλος, από αδυναμία πάλι, πόθησε κι έναν θεατή για το τυραννισμένο έργο της ανίας του. Έτσι, δημιούργησε τον άνθρωπο.

ΚΟΣΜΑΣ ΠΟΛΙΤΗΣ “ΕΚΑΤΗ”

Να βλέπουμε τον κόσμο, τη Δημιουργία ολάκερη, παραδομένη στην αλληλοεξόντωση, κυλισμένη στο αίμα, να σπαράζει και ν’ αχνίζει, να βλέπουμε τη Φύση εχθρό ορκισμένο του ανθρώπου, και να λέμε το Δημιουργό αγαθό, αυτό – συμπαθάτε με – είναι κάτι που δεν το καταλαβαίνω.

ΑΓΓΕΛΟΣ ΤΕΡΖΑΚΗΣ “ΜΥΣΤΙΚΗ ΖΩΗ”

Μια εξίσωση αλγεβρική, μια διατύπωση κάποιου νόμου της μηχανικής, κάτι παρόμοιο τέλος πάντων που έχει σχέση με τη δημιουργική σκέψη, μας πλησιάζει πιο πολύ προς το Θεό παρά μια προσευχή όπως την εννοεί όλος ο κόσμος.

ΚΟΣΜΑΣ ΠΟΛΙΤΗΣ “ΕΚΑΤΗ”

Θεός είναι η ακατάλυτη δύναμη που μεταμορφώνει την ύλη σε πνέμα. Κάθε άνθρωπος έχει μέσα του ένα κομμάτι από το θεϊκό αυτό στρόβιλο και γι’ αυτό κατορθώνει να μετουσιώνει το ψωμί και το νερό και το κρέας και να το κάνει στοχασμό και πράξη.

ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ “ΒΙΟΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΤΟΥ ΑΛΕΞΗ ΖΟΡΜΠΑ”

Ανάμεσα σε ένα θεό παντοδύναμο (αλλά όχι πανάγαθο) και σε ένα θεό πανάγαθο (αλλά όχι παντοδύναμο) θα προτιμούσα τον δεύτερο. Προτιμώ να σκέπτομαι ένα θεό καλό που αγωνίζεται κι αυτός μαζί μας εναντίον του κακού – παρά έναν παντοδύναμο θεό που αδιαφορεί. (Έστω κι αν ένας θεός μη – παντοδύναμος, δεν είναι θεός…).

ΝΙΚΟΣ ΔΗΜΟΥ “ΣΚΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ”

Μωρέ τι υποφέρει κι αυτός ο Θεός, βρήκε τον μπελά του μαζί μας. Φωνάζουν τα ψάρια: Μη μας στραβώσεις, Κύριε, και μπούμε στα δίχτυα! Φωνάζουν οι ψαράδες: Στράβωσε τα ψάρια, Κύριε, να μπούνε στα δίχτυα! Ποιον από τους δυο ν’ ακούσει ο Θεός; Πότε ακούει τα ψάρια, πότε τους ψαράδες – κι έτσι πορεύεται ο κόσμος!

ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ “Ο ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΠΕΙΡΑΣΜΟΣ”

Δεν είναι νερό δροσερό ο Θεός, όχι, δεν είναι νερό δροσερό, να το πιεις, να δροσερέψεις. Είναι φωτιά, και πρέπει να περπατάς απάνω της. Κι όχι μονάχα να περπατάς, παρά, κι αυτό ’ναι το πιο δύσκολο, παρά και να χορεύεις! Σίγουρα, ευτύς ως μπορέσεις να χορέψεις, η φωτιά γίνεται νερό δροσάτο, μα ώσπου να φτάσεις ως εκεί τι αγώνας, τι αγωνία, Θεέ μου!

ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ “ΟΙ ΑΔΕΡΦΟΦΑΔΕΣ”

Το μόνον που εφρόντισε για τον άνθρωπο ο Θεός είναι, κατά τη γνώμη μου, να τον κάμει ατελή, για να ‘χει διαρκώς την ανάγκη του Θεού του αυτού.

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΜΠΟΥΡΟΓΛΟΥ “ΑΤΤΙΚΟΙ ΕΡΩΤΕΣ”

Τώρα θα παρακαλέσουν το Θεό, θα τον ευχαριστήσουν για τη νίκη και θα τον παρακαλέσουν να τους βοηθήσει να σκοτώσουν πολλούς εχθρούς! Απ’ την άλλη μεριά οι ιμάμηδες και οι λοιποί χοτζάδες θα παρακαλέσουν και αυτοί το Θεό για να τους βοηθήσει και έτσι ο Θεός θα βρεθεί σε δύσκολη θέση σε ποιον από τους δυο να δώσει βοήθεια…

ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ ΒΟΥΤΥΡΑΣ “Ο ΛΑΓΚΑΣ” Εκδόσεις ΣΤΑΧΥ

Φέρτε μου τον Θεό, θα συνεννοηθώ αμέσως. Με τους ανθρώπους είναι το δύσκολο.

ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ “ΤΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΙΔΙΩΤΙΚΑ” Εκδόσεις ΙΚΑΡΟΣ

Ρώτησε κάποιος τον κύριο Κ. αν υπάρχει Θεός, και ο κύριος Κ. είπε: “Σου συνιστώ να αναλογιστείς, αν η απάντηση στο ερώτημα αυτό θα σε κάνει ν’ αλλάξεις συμπεριφορά. Αν δεν πρόκειται ν’ αλλάξεις, τότε το ερώτημα δεν έχει νόημα. Αν πάλι πρόκειται ν’ αλλάξεις, τότε μόνο σε ένα μπορώ να σου φανώ χρήσιμος: να σου πω ότι έχεις ήδη αποφασίσει πως χρειάζεσαι έναν Θεό”.

ΜΠΕΡΤΟΛΤ ΜΠΡΕΧΤ “ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΤΟΥ κ. ΚΟΫΝΕΡ” Εκδόσεις ΓΡΑΜΜΑΤΑ (μετάφραση: Ι. Παπάζογλου)

Είν’ ο Θεός που αγαπιέται μέσα στον καθένα που αγαπιέται
Και
Είν’ ο Θεός που αγαπά μές στον καθένα που αγαπά.

ΙΜΠΝ ΕΛ ΑΡΑΜΠΙ (1165-1240)
μετάφραση Γ. Υφαντής
από το “Μυστικοί του ισλάμ (σούφηδες)”
περιοδικό “η λέξη” τ. 3 (Μάρ. – Απρ. 1981)

… Ποτέ να μη φτάνεις ως την έβδομη μέρα. Ποτέ να μη θεωρείς πως όλα είναι εντάξει. Η νιότη είναι το ανικανοποίητο. Ο Θεός πρέπει να ήταν ήδη πολύ γέρος όταν ξεκίνησε να δημιουργεί. Ειδάλλως δεν θα είχε σταματήσει το βράδυ της έκτης μέρας. Ούτε καν το βράδυ της χιλιοστής ημέρας. Ούτε καν σήμερα. Αυτό είναι που του καταλογίζω. Που κατάφερε να ξοδέψει όλες του τις δυνάμεις. Που θεώρησε πως το βιβλίο έφτασε στο τέλος του με τη δημιουργία του ανθρώπου και γι’ αυτό κατέθεσε την πένα του και περιμένει πια να δει πόσες επανεκδόσεις θα κάνει. Είναι τόσο λυπηρό που ο Θεός δεν ήταν καλλιτέχνης. Σε κάνει να θέλεις να κλάψεις και να χάνεις το κουράγιο σου για οτιδήποτε.

Άνθρωποι, όταν σας φέρνουν το Θεό τα υπάκουα και καλά εκπαιδευμένα σκυλιά, που τον κουβάλησαν με κίνδυνο της ζωής τους, πάρτε τον και ξαναπετάξτε τον μες στο απροσμέτρητο. Διότι το Θεό δεν κάνει να τον φέρουν στην όχθη τα υπάκουα και καλά εκπαιδευμένα σκυλιά. Δεν διατρέχει κανέναν κίνδυνο μες στα αφρισμένα νερά του, κι ένα μεγάλο μελλοντικό κύμα θα τον σηκώσει ως τη γη εκείνη, που θα ‘ναι αντάξιά του.

…Τίποτε δεν μειώνει πιο πολύ την ικανότητά μας να βιώσουμε πραγματικά το Θεό απ’ ό,τι η επιμονή μας να θέλουμε να βλέπουμε δικές του παρεμβάσεις εκεί όπου εκείνος ανέκαθεν απόφευγε ν’ αναμιχθεί. Για να μην πούμε ότι, έτσι καθώς τον φανταζόμαστε να συμμετέχει σε τόσα πράγματα που μας αφορούν, παραβλέπουμε πιθανότατα τα σημάδια των πραγματικών παρεμβάσεών του κάπου αλλού και τις πλέον κραυγαλέες αποδείξεις του.

ΡΑΪΝΕΡ ΜΑΡΙΑ ΡΙΛΚΕ «Η ΣΟΦΙΑ ΤΟΥ ΡΙΛΚΕ»
μετάφραση Α. ΝΙΚΟΛΑΚΟΠΟΥΛΟΥ Εκδόσεις ΠΑΤΑΚΗ

Πηγή